رهنمای نویسندهگان
مجلۀ بینالمللی علوم طبی غالب، نشریهیی علمی-پژوهشی در بخشهایی از علوم طبّیاست. مقالهها در حوزههای: ۱. صحت عامه؛ ۲. امراض انتانی؛ ۳. جراحی عمومی؛ ۴. دهان و دندان، در این مجله قابل پذیرش میباشند.
شرایط پذیرش مقالات
۱. ویژهگیهای کلّی
- مقاله باید نتیجۀ تحقیقات نویسنده/ نویسندهگان باشد و در آن، نکتههایی تازه طرح و شرح شده باشد؛
- حفظ امانت در نقلِ گفتهها و نظرهای دیگران ضروری است، و باید با ارجاع دقیق به منابعِ معتبر همراه باشد؛
- مقاله نباید در نشریۀ دیگری منتشر یا همزمان به نشریۀ دیگری فرستاده شده باشد؛
- نشر مقاله مشروط به تأیید نهاییِ داوران، هیئت تحریر، سردبیر و مدیرمسؤول مجله علمی- پژوهشی علوم طبی غالب است؛
- مسؤولیّت مطالب و محتوای مقاله برعهدۀ نویسنده/ نویسندهگان است؛
- نشریّه در ویرایش ادبی و فنّی مقاله، برطبق موازین علمی، آزاد است؛
- حجم متنِ اصلیِ مقاله برای مقالههای پژوهشی بین 3000 تا 4500 کلمه؛ مقالههای مروری، بین 2000 تا 3000 کلمه؛ گزارش کوتاه بین 2000 تا 3000 کلمه؛ گزارش موردی، حداکثر 2500 کلمه؛ نامه به سردبیر، حداکثر 500 کلمه، بدونِ جدولها، نمودارها و چکیدۀ انگلیسیِ مقالهها قابل پذیرش است؛
- نام و نام خانوادهگی و رتبۀ علمی و پوهنتون/ دانشگاه محلّ تدریس یا تحصیل و رشتۀ تحصیلیِ نویسنده/ نویسندهگان و همچنین، ایمیل دانشگاهیِ نویسندۀ مسؤول و شمارۀ تلفن همراه، کُد اُرکید (ORCID)/ شناسۀ علمیِ تمامِ نویسندهگان، حتماً در مقاله و فُرم تعهد قید شود؛
- مشخّصات همۀ نویسندهگان باید در مقاله، به این شرح، نوشته شود:
سِمَت نویسنده یا نویسندهگانی که عضو هیئتعلمی هستند (اعمّ از پوهنیار، پوهنمل، پوهندوی، پوهنوال و پوهاند/ برای نویسندهگانِ خارجی، مرتبههای علمی رایج شان)، و نیز گروه/ دیپارتمنت درسی و پوهنتون/ دانشگاه محلّ تدریس، نامِ شهر و نامِ کشور آنان باید مشخّص شود؛ وگرنه از عنوان «دانشجو» یا «دانشآموخته» با ذکرِ رشته و دانشگاه محلّ تحصیل استفاده شود.
- ارسال مقاله صرفاً ازطریق سامانۀ (mj.ghalib.edu.af) امکانپذیر است؛
- مقالات دانشجویان دورۀ تخصص و دکترا و نیز دانشآموختهگان دورۀ تخصص باید با نظارت مؤثّر یکی از اعضای هیئت علمیِ با صلاحیت یا یک دانشآموختۀ دکترا، تألیف و نام او نیز جزء اسامیِ نویسندهگان قید شود.
یادآوری: ترتیب ذکر نام نویسندهگان و درج عنوان «نویسندۀ مسؤول» در گواهیِ پذیرش براساسِ اطّلاعاتی است که نویسندۀ مسؤول در مقاله در زمان ارسال آن وارد کرده است؛ بنابراین، ضروری است ترتیب نام نویسندهگان و انتخاب «نویسندۀ مسؤول»، قبل از ارسال مقاله، به اجماعِ نظر نویسندهگان مقاله رسیده باشد. بههیچوجه، تغییر سِمَت و ترتیب ذکر نام نویسندهگان بعد از صدور گواهیِ پذیرش و نشر مقاله امکانپذیر نیست.
۲. اجزای مقاله
- عنوان مقاله: باید گویا و بیانگر محتوای آن باشد؛
- چکیدۀ فارسی/ پشتو: شامل چهار پاراگراف با عنوانهای: زمینه و هدف، روش بررسی، یافتهها، نتیجهگیری و واژهگانِ کلیدی (حداقل ۳ و حداکثر ۷ واژه) تنظیم شود. تعداد کلمات چکیده بین 200-250 میباشد (البته چکیدۀ هرنوع مقاله متفاوت است، که در ادامۀ رهنمایی آمده است).
- توصیه میشود در تهیۀ چکیدۀ انگلیسی، چهار عنوان فوق لحاظ شود. چکیدۀ انگلیسی در بخشهای Background، Methods، Results، Conclusion و Keywords تنظیم و 200-250 کلمه باشد.
- واژهگان کلیدی: در انتهای دو چکیدۀ فارسی/ پشتو و انگلیسی (شامل 3 تا 7 واژۀ تخصّصیِ مرتبط با موضوع مقالۀ مذکور در چکیده) میآید؛
- مقدمه: مقالات پزشکی/ طبی را میتوان به سه گروه اصلی و پنج بخش جزئی، تقسیم کرد: بخشبندی اصلی: ۱. مقالههای پژوهشی؛ ۲. مقالۀ مروری؛ و ۳. گزارش کوتاه؛ و بخشهای جزئی: گزارش موردی و نامه به سردبیر. نکاتیکه در نوشتن این مقالهها باید رعایت گردد، گرچه در بسیاری از موراد مشابه است، ولی هریک دارای ویژهگیهای خاص خود میباشد، که بدینقرار میباشند:
۱. مقالههای پژوهشی
مقالههای پژوهشی نتیجۀ تحقیقات بنیادی یا کاربردی هستند؛ منظور از پژوهشهای بنیادی، تحقیقاتی است که برای گسترش دامنۀ آگاهیِ پایۀ یک علم انجام میگیرند و ممکن است برخی از آنها برای توسعة پژوهشهای کاربردی به کار روند. پژوهشهای کابردی برای یافتن راهحلهای مناسب جهت حل مشکلات جامعه انجام میشوند و برای جوامعِ در حال گسترش، تحقیقات مطلوبی هستند. مقالههای پژوهشی معمولاً به ترتیب دارای این بخشها میباشند: عنوان، نویسندگان، نشانیها، چکیده، مقدمه، مواد و روش بررسی، یافتهها، بحث، پیشنهاد، تشکر و قدردانی، و فهرست منابع.
۲. مقالههای مروری
نحوۀ تنظیم مقالات مروری
مقالات مروری غیرساختاریافته، بایستی توسط افراد صاحبنظر که خود حداقل دارای دو مقاله در زمینۀ موضوع مقاله در فهرست منابع باشد، نوشته شوند.
۱. این مقالات برای ارائۀ آخرین یافتههای علمی دربارۀ یک موضوع خاص باشد؛
۲. نویسنده در زمینۀ موضوع مقاله صاحبنظر و دارای مقاله باشد؛
۳. از رفرنسهای نویسنده در مقاله استفاده شده باشد؛
مقالات مروری سیستماتیک، متاآنالیز و مروری-روایتی
این مقالات شامل بررسی کلی یک موضوع جدید علمی است و نویسندۀ این مقاله، باید ضمن دارابودن تجربۀ علمی کافی، در زمینۀ موردبحث صاحبنظر باشد. ساختار این مقالات بایستی شامل چکیدۀ ساختار یافته: زمینه و هدف، روش بررسی، یافتهها، نتیجهگیری، واژهگان کلیدی و متن اصلی باشد.
۳. گزارش کوتاه
چکیدۀ فارسی/ پشتو و انگلیسی مقاله شامل ۱۵۰-۱۶۰ کلمه میباشد و در چهار پاراگراف به ترتیب با عناوین: زمینه (مقدمه)، معرفی موضوع/ بیمار، نتیجهگیری و واژهگان کلیدی (حداقل ۳ و حداکثر ۷ واژه) سازماندهی شود؛
مقدمه: در مورد اینکه چرا این مورد مهم است و نیاز به گزارش دارد نوشته شود؛ همچنین اطلاعات لازم در مورد اینکه آیا اولینگزارش در نوع خود است آورده شود؛
معرفی موضوع/ بیمار: اطلاعات مختصری از موضوع/ بیمار گزارششده شامل سن، جنس، سابقۀ قومی و ... آورده میشود؛
نتیجهگیری: مختصری از آنچه خواننده از آن یاد خواهد گرفت و اینکه چه تأثیر بالینی خواهد داشت ذکر گردد؛ همچنین اطلاعاتی مبنی بر اینکه چهگونه گزارش موردی، باعث پیشرفت قابل ملاحظه دانش ما از علت بیماری خاص و یا مکانیزم دارویی خواهد داشت، ذکر گردد؛
واژهگان کلیدی: سه تا هفت واژۀ کلیدی برگرفته از محتوای اصلی مقاله ذکر گردد؛
چکیدۀ انگلیسی باید منطبق با چکیدۀ فارسی باشد و در چهار قسمت (به ترتیب از چپ به راست) Background, Case presentation, Conclusion, Keywords تهیه گردد؛
کل مقاله (با احتساب چکیدۀ فارسی/ پشتو و انگلیسی صرفنظر از منابع) کمتر از ۲۰۰۰-۱۵۰۰ کلمه و شامل موارد زیر باشد:
مقدمه: باید یک بررسی متنیِ کوتاه باشد. اگر یک بیماری جدید توضیح داده میشود، باید زمینۀ مورد گزارش از جمله اختلالات مربوطه، سیر معمول بیماری، پیشرفت آن همراه با توضیحات مربوطه ارائه گردد. اگر گزارش مورد بحث مربوط به عوارض جانبی مواد دارویی باشد، میبایستی جزئیات مربوط به دوا و عوارض جانبی شناختهشدۀ قبلی نیز لحاظ گردد؛
معرفی موضوع/ بیمار: باید تمام جزئیات مربوط در مورد(های) گزارششده را ارائه دهد. موارد طبی، تاریخهای مربوط، علایم و نشانههای بیماری، هرگونه آزمون مثبت در ارتباط با بیماری، شرح حال و اطلاعات دموگرافیک بیمار (بدون ذکر هرگونه جزئیاتی که میتواند به شناسایی بیمار منجر شود) و توصیف مداخلات مهم درمانی انجامشده، لحاظ گردد. اگر گزارش موردی مربوط به یک سری پرونده باشد، اطلاعات باید برای همه بیماران ذکر شده باشد؛
بحث: شامل تشخیص افتراقی بررسی موارد مشابه گزارش شده، نکات آموزشی و ... باشد؛
نتیجهگیری: باید به وضوح بیانگر نتیجهگیری اصلی گزارش مورد و ارائه یک توضیح روشن از اهمیت و ارتباط آنها، قابلیت تعمیمپذیری نتایج بهدست آمده، راهنمایی برای ادامۀ تحقیق خود یا دیگران و در مجموع ارائۀ آنچه که از این تحقیق به علم اضافه شده است.
نکته: حتماً یک جدول مقایسهوی با مطالعات مشابه در متن اضافه گردد.
منابع: شمارۀ منابع بهکار گرفتهشده در متن قید شود و از عدد یک شروع و به ترتیب اضافه گردد. تعداد منابع حداکثر ۱۵ منبع باشد. ضمن انطباق کامل تعداد منابع محتوای مقاله و لیست انتهایی آن، متن دقیق منابع به ترتیب قرار گرفته شده، در فهرست منابع آورده شوند.
۳. ویژهگیهای ویرایشی و نگارشی
بهمنظورِ تسریع در آمادهسازی و ویرایش مقالات، توجّه به نکات زیر بهگونۀ جدی توصیه میشود:
- رعایت زبان فارسیِ دری/ پشتوی معیار و نثر علمی و بهدور از عبارتپردازیهای متکلّفانه؛
- رعایت رسمالخطّ گسستهنویسی (اصلقراردادنِ ریشۀ کلمات و با نیمفاصلهنوشتن تمامِ پیشوندها و پسوندها (به استثنای پسوندهای تصریفی)؛
- استفادۀ بهدور از از افراط وتفریط از معادلهای واژهگان در زبان فارسیِ دری و پشتو؛
- ویراسته و پیراستهبودن مقاله بهلحاظِ ادبی و فنّی و حروفنگاری؛ ازجمله رعایت فاصله و نیمفاصله (با گرفتن همزمان کلیدهای کنترل+شیفت+2 / شیفت+اِسپیس) در میان کلمات و گذاشتن تشدیدها و همزهها و حرکتگذاریِ لازم و به دور از افراط.
۴. شیوۀ تنظیم متن و صفحه
- عنوان اصلی مقاله با قلم 16 سیاه (Titr) و عنوانهای فرعیِ داخل متن با قلم 13 (2 Mitra) سیاه تنظیم شود؛
- متن مقاله با قلم 13 2 Mitra در محیط واژهپرداز (Word) تنظیم شود؛
- عبارتهای لاتین درونمتنی با قلم 10 Times New Roman تنظیم شوند و در پاورقی بیایند؛
- فاصلۀ میان سطرهای متن مقاله یک سانتیمتر درنظر گرفته شود؛
- ابتدای هربندنوشت (پاراگراف) با نیمسانتیمتر تورفتهگی شروع شود؛
- اندازۀ صفحه A4 تنظیم شود؛
- حاشیۀ متن مقاله از بالای صفحه باید دو و نیم و از پایین دو سانتیمتر و از راست و چپ، هریک، دو و نیم سانتیمتر باشد؛
- اندازۀ قلم چکیده، واژهگانِ کلیدی، منابع پایانی، ارجاعات درونمتنی و نیز عبارات توضیحی (که بین دو کمان قرار میگیرند)، نقل قولهای مستقیمِ مستقل از متن، تاریخهای ولادت و وفات یا دورۀ حکومت و ... (که بین دو کمان قرار میگیرند) و نیز محتویات جدولها و نمودارها و توضیحات مربوط به آنها و همچنین توضیحات تصاویر قلم 10 2 Mitra در نظر گرفته شود؛
- برای متمایزکردن واژهها یا عباراتی که به هر دلیل بر آنها تأکید میشود، از قلم 10 سیاه (Bold) استفاده شود. در چنین مواردی، استفاده از گیومه یا حروف کج/ مایل (ایرانیک/ ایتالیک) صحیح نیست؛
- نقل قولهای مستقیم طولانیِ مستقلّ از متن (بیش از دو سطر) در بندی جداگانه و با تورفتهگیِ یکسانتیمتر از دو طرف و با قلم 11 2 Mitra تنظیم شود (اینگونه نقل قولها در گیومه قرار نمیگیرند)؛
- بخشهای مستقلّ مقاله با بخش 1، که به مقدّمه اختصاص دارد، شروع میشود. عنوان هر بخش اصلی با یک سطر فاصله از بخش قبلی و زیربخشها با نیمسطر فاصله جدا و سیاه (قلم Titr) نوشته میشود؛
- همۀ جدولها، نمودارها و تصاویر باید شمارۀ پیاپی داشته باشند.
نکته: ما برای آسانی کار، قالبِ مقالات را در قسمت برای نویسندهگان قرار دادهایم که میتوانید آن را از این قسمت (قالبهای آمادۀ مقالات) دریافت/ دانلود کنید.
۵. شیوۀ ارجاع به منابع
مجلۀ بینالمللی علوم طبی غالب، از روش مأخذدهی ونکووِر استفاده مینماید و تمام نویسندهگان، ملزم به رعایت این شیوه میباشند.
مقاله از مجلۀ چاپی
روش: نامِ خانوادهگی یک فاصله حرفِ اولِِ نام. عنوان مقاله. عنوان اختصاری مجله. سال انتشار؛ دوره(شماره): شمارۀ صفحات.
نمونهها (بیشتر نمونهها فرضیاست):
فارسی: رحمانی غ، کریمزاده ا، سدید و. بهداشت و سلامت خانواده. غالب. 1401؛ 12(1): ۱۰۷-۱۲۸.
انگلیسی:
Halpern SD, Ubel PA, Caplan AL. Solid-organ Transplantation in HIV-infected patients. N Engl J Med. 2002; 347(4): 284-7.
مقاله از مجلۀ الکترونیکی
روش: نامِ خانوادهگی یک فاصله حرفِ اولِِ نام. عنوان مقاله. عنوان اختصاری مجله [اینترنت]. روز، ماه و سال انتشار [روز، ماه و سال استناد به آن]؛ دوره(شماره): شمارۀ صفحات. قابل دسترس از: نشانی.
نمونهها:
فارسی: امیری ع.ا، گنجی ف، کامیار ز، عزیزی ع. تصور هراتنشینان از پوهنتون غالب (جامعۀ هدف: خبرهگان و مردم عوام). غالب [اینترنت]. 20 مارچ 2023 [ارجاع شده 12 جون 2023]؛ 12(1):۶۷-۸۶. قابل دسترس در: https://ghalibqjournal.com/index.php/ghalibqjournal/article/view/112
انگلیسی:
Ghiyasi T. Cultural Diplomacy Tools in Afghanistan’s Foreign Policy. Ghalib ]Internet]. 2023 Mar. 9 [cited 2023 Jun. 12];12(1): 47-66. Available from: https://ghalibqjournal.com/index.php/ghalibqjournal/article/view/101
مقاله از از یک ویبسایت
روش: نامِ خانوادهگی یک فاصله حرفِ اولِِ نام. عنوان صفحه[اینترنت]. نام شهر: نام ناشر؛ سال انتشار [سال، ماه و روز بهروزشدن؛ سال، ماه و روز استناد]. قابل دسترس در: لینک
نمونهها:
فارسی: کریمی ا. سیاست بهداشت افغانستان [اینترنت]. کابل: روزنامۀ هشت صبح؛ 1401[12 حمل 1401؛ ارجاعشده 22 جوزای 1402]. قابل دسترس در: https//www.8am.qwqw311
انگلیسی:
Rahimi K. Cultural Diplomacy Tools in Afghanistan’s Foreign Policy ]Internet]. Kabul: Ghalib University; 2023 [2023 Jun. 12; cited 2023 July 15]. Available from: https://ghalibqjournal.com/index.php/ghalibqjournal/article/view/101
استناد به پایاننامه
روش: نامِ خانوادهگی یک فاصله حرفِ اولِِ نام. عنوان پایان نامه [پایاننامه/ رساله]. [محل انتشار]: نام ناشر؛ سال انتشار. تعداد کل صفحات.
نمونهها:
فارسی: رحمانی غ.ر. حکمت در انوار سهیلی [رسالۀ ماستری]. [هرات]. دانشگاه هرات؛ 1397. 160ص.
انگلیسی:
Rahmani GHR. Wisdom in Anwar_e_Sohaili [Dissertation]. [Herat]: Herat University; 2019. 160p.
استناد به کتاب با یک نویسنده
روش: نامِ خانوادهگی یک فاصله حرفِ اولِِ نام. عنوان کتاب. محل نشر: ناشر؛ سال انتشار.
نمونهها:
فارسی: رهیاب م.ن. شعر، هنرِ زبانیِ زیبا. تهران: آمو؛ 1401.
انگلیسی:
Rehyaab MN. Poetry, beautiful linguistic art. Tehran: Amoo; 2022
استناد به کتاب با دو تا شش نویسنده
روش: نامِ خانوادهگی یک فاصله حرفِ اولِِ نام (هریک با کامه از هم جدا میشوند). عنوان کتاب. محل نشر: ناشر؛ سال انتشار.
نمونهها:
فارسی:
رحمانی غ.ر، کریمی ا، احمدی غ. بیماریهای عفونی در افغانستان. و پنجم. هرات: غالب؛ 1401.
انگلیسی:
Rahmani GR, Karimi A, Ahmadi GH. Afghanistan infectious Dismisses. 5thed. Herat: Ghalib; 2022.
استناد به کتاب با بیش از شش نویسنده
روش: نامِ خانوادهگی یک فاصله حرفِ اولِِ نام (هریک با کامه از هم جدا میشوند)، و دیگران. عنوان کتاب. محل نشر: ناشر؛ سال انتشار.
نمونهها:
فارسی:
رحمانی غ.ر، کریمی ا، احمدی غ، رحیمی ب، عزیزی ک، رحمتی ف، و دیگران. اقتصاد امروز هرات. هرات: غالب؛ 1401.
انگلیسی:
Rahmani GR, Karimi A, Ahmadi GH, Rahimi B, Azizi K, Rahmati F, et al. Today's economy of Herat. Herat: Ghalib; 2022.
استناد به کتابی که نویسندة آن یک سازمان است
روش: نام سازمان. عنوان کتاب. محل نشر: ناشر؛ سال انتشار.
نمونهها:
فارسی:
دانشگاه غالب. اصولِ تحقیقات طبی. هرات: غالب؛ 1401.
انگلیسی:
Ghalib University. Principle of Medical Researches. Herat: Ghalib; 2022.
استناد به کتابی که یک یا چند ویراستار دارد
روش: برای همه ویراستاران: نامِ خانوادهگی یک فاصله حرف اول نامِ ویراستار (جداکردن با کامه)، ویراستاران. عنوان کتاب. محل نشر: ناشر؛ سال انتشار.
نمونهها:
فارسی:
رحمانی غ.ر، عزیزی ف، ویراستاران. ترمیم مینای دندان. هرات: غالب؛ 1401.
انگلیسی:
Whisnant R, DesAutels P, editors. Global feminist ethics. Plymouth: Rowman & Littlefield Publishers; 2008.
استناد به فصلی از یک کتاب ویراستاریشده
روش: برای همه نویسندهگان: نامِ خانوادهگی یک فاصله حرف اول نام (جداکردن با کامه). عنوان فصل. در: نام خانوادهگی یک فاصله نام ویراستار/ ویراستاران (جداکردن با کامه). عنوان کتاب. محل نشر: ناشر؛ سال انتشار. شمارة صفحات.
نمونهها:
فارسی:
رحمانی غ.ر، عزیزی ف. بهداشت دندانهای شیری. در: رفیعی ا. ویراستار. بهداشتِ دندانها. هرات: غالب؛ 1401. ص. 123-145.
انگلیسی:
Meltzer PS, Kallioniemi A, Trent JM. Chromosome alterations in human solid tumors. In: Vogelstein B, Kinzler KW, editors. The genetic basis of human cancer. New York: McGraw-Hill; p. 93-113.
استناد به کتابیکه ترجمه شده است
روش: نامِ خانوادهگی یک فاصله حرف اول نام (نویسنده/ نویسندهگان). عنوان کتاب. ترجمة: نامِ خانوادهگی یک فاصله حرف اول نامِ (مترجم). محل نشر: ناشر؛ سال انتشار.
نمونهها:
فارسی:
اسمیت و. بهداشت دندانهای شیری. ترجمۀ: احمدی ک. هرات: غالب؛ 1401.
انگلیسی:
Smite W. Thouths. Translated: Ahmadi K. Herat: Ghalib; 2022
۶. پیگیری مقاله
- چنانچه مقاله مطابق با ویژهگیهای کلّی یادشده تنظیم نشده باشد، قبل از ارزیابی اولیۀ علمی، برای اصلاحات، به نویسندۀ مسؤول برگردانده میشود؛
- نقد و نظرهای داوران صرفاً برای نویسندهگانی ارسال میشود، که مقالۀ آنان به شرط اصلاح و داوری مجدّد پذیرفته شده باشد؛ و لذا از ارسال نظر داوران برای مقالاتی که رد میشوند، معذوریم؛
- نویسندهگان مسؤولِ مقالات، میتوانند فرایند داوریِ مقاله را ازطریق حساب خود در سامانه/ سایت مجله پیگیری نمایند.
