مطالعه تغییرات جوف دهن در سیر مرض فرط فعالیت غده پارتایراید
DOI::
https://doi.org/10.58342/ghalibMj.V.2.I.1.4کلمات کلیدی:
تظاهرات دهنی, هایپر پاراتایرویید, کلسیم و فاسفورسچکیده
زمینه و هدف: هورمون پاراتایراید در تنظیم کلسیم و فاسفورس بدن نقش اساسی دارد و تأثیر مستقیمی بر منرالیزیشن استخوان‌ها و دندان‌ها دارد. اختلالات غده پاراتایراید که به دلیل افزایش یا کاهش ترشح این هورمون رخ می‌دهند، باعث تغییرات مختلفی در جوف دهن می‌شوند. در بیماران مبتلا به فرط فعالیت غده پاراتایراید، تغییرات اصلی شامل تومور Brown، کاهش کثافت استخوان‌ها، کلسیفیکیشن انساج نرم و ناهنجاری‌های دندانی است. دندان‌پزشکان می‌توانند این اختلالات را از طریق تظاهرات دهانی و یافته‌های رادیوگرافی تشخیص دهند، اما درمان این بیماران با خطر بالای شکستگی استخوان همراه است. هدف این مطالعه بررسی تغییرات و تظاهرات دهانی در بیماران مبتلا به فرط فعالیت غده پاراتایراید.
روش تحقیق: این مطالعه به روش مرور مقالات (Review article) انجام شده و با استفاده از منابعPubMed و Google Scholar، مقالات مرتبط، عمدتاً پس از سال ۲۰۰۰، انتخاب و بررسی شدند.
نتایج: در فرط فعالیت اولیه غده پاراتایراید، تغییرات عمده شامل از دست رفتن لمینا دورا، کاهش ضخامت استخوان فک، تومور Brown، اپولی Giant Cell و تورس مندیبولا است. در فرط فعالیت ثانویه، سندروم Sagliker ، دیمینرالیزیشن استخوان‌ها، هایپرپلازیای مگزیلا، کلسیفیکیشن انساج نرم و مال‌اکلوژن غیرمعمول دیده می‌شود.
نتیجه‌گیری: بدون توجه به نوع فرط فعالیت، مهم‌ترین تغییرات شامل از دست رفتن لمینا دورا، کاهش ضخامت استخوان، تومور Brown و دیمینرالیزیشن استخوان‌ها می‌باشند.
مراجع
Bakathir, A. A., Margasahayam, M. V., & Al-Ismaily, M. I. (2008). Maxillary hyperplasia and hyperostosis cranialis: a rare manifestation of renal osteodystrophy in a patient with hyperparathyroidism secondary to chronic renal failure. Saudi medical journal, 29(12), 1815–1818. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19082240/
Aldred, M. J., Talacko, A. A., Savarirayan, R., Murdolo, V., Mills, A. E., Radden, B. G., Alimov, A., Villablanca, A., & Larsson, C. (2006). Dental findings in a family with hyperparathyroidism-jaw tumor syndrome and a novel HRPT2 gene mutation. Oral surgery, oral medicine, oral pathology, oral radiology, and endodontics, 101(2), 212–218. https://doi.org/10.1016/j.tripleo.2005.06.011
Palla, B., Burian, E., Fliefel, R., & Otto, S. (2018). Systematic review of oral manifestations related to hyperparathyroidism. Clinical oral investigations, 22(1), 1–27. https://doi.org/10.1007/s00784-017-2124-0
Qaisi, M., Loeb, M., Montague, L., & Caloss, R. (2015). Mandibular brown tumor of secondary hyperparathyroidism requiring extensive resection: a forgotten entity in the developed world? Case Reports in Medicine, 2015, 1–10. https://doi.org/10.1155/2015/567543
Antonelli, J. R., & Hottel, T. L. (2003). Oral manifestations of renal osteodystrophy: case report and review of the literature. Special care in dentistry : official publication of the American Association of Hospital Dentists, the Academy of Dentistry for the Handicapped, and the American Society for Geriatric Dentistry, 23(1), 28–34. https://doi.org/10.1111/j.1754-4505.2003.tb00286.x
Asaumi, J., Aiga, H., Hisatomi, M., Shigehara, H., & Kishi, K. (2001). Advanced imaging in renal osteodystrophy of the oral and maxillofacial region. Dento maxillo facial radiology, 30(1), 59–62. https://doi.org/10.1038/sj/dmfr/4600567
Cheng, J. (2018). Oral Manifestations of Secondary Hyperparathyroidism: A case report and literature review. Dental Update, 45(10), 952–960. https://doi.org/10.12968/denu.2018.45.10.952
Bridge A. J. (1968). Primary hyperparathyroidism presenting as a dental problem. British dental journal, 124(4), 172–176. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/5236202/
Bridge A. J. (1968). Primary hyperparathyroidism presenting as a dental problem. British dental journal, 124(4), 172–176. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/5236202/
Dinkar, A. D., Sahai, S., & Sharma, M. (2007). Primary hyperparathyroidism presenting as an exophytic mandibular mass. Dento maxillo facial radiology, 36(6), 360–363. https://doi.org/10.1259/dmfr/19204128
Qaisi, M., Loeb, M., Montague, L., & Caloss, R. (2015). Mandibular Brown Tumor of Secondary Hyperparathyroidism Requiring Extensive Resection: A Forgotten Entity in the Developed World? Case Reports in Medicine, 2015, 1–10. https://doi.org/10.1155/2015/567543
Frankenthal, S., Nakhoul, F., Machtei, E. E., Green, J., Ardekian, L., Laufer, D., & Peled, M. (2002). The effect of secondary hyperparathyroidism and hemodialysis therapy on alveolar bone and periodontium. Journal of Clinical Periodontology, 29(6), 479–483. https://doi.org/10.1034/j.1600-051x.2002.290601.x
Ganibegović M. (2000). Dental radiographic changes in chronic renal disease. Medicinski arhiv, 54(2), 115–118. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10934843/
Hougardy, D. M., Peterson, G. M., Bleasel, M. D., & Randall, C. T. (2000). Is enough attention being given to the adverse effects of corticosteroid therapy?. Journal of clinical pharmacy and therapeutics, 25(3), 227–234. https://doi.org/10.1046/j.1365-2710.2000.00284.x .
Houston, J. B., Dolan, K. D., Appleby, R. C., DeCounter, L., & Callaghan, N. R. (1968). Radiography of secondary hyperparathyroidism. A case of hyperparathyroidism resulting from chronic glomerulonephritis. Oral surgery, oral medicine, and oral pathology, 26(5), 746–750. https://doi.org/10.1016/0030-4220(68)90448-9
Lorenzo-Calabria, J., Grau, D., Silvestre, F. J., & Hernández-Mijares, A. (2003). Management of patients with adrenocortical insufficiency in the dental clinic. Medicina oral : organo oficial de la Sociedad Espanola de Medicina Oral y de la Academia Iberoamericana de Patologia y Medicina Bucal, 8(3), 207–214. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12730655/
Loushine, R. J., Weller, R. N., Kimbrough, W. F., & Liewehr, F. R. (2003). Secondary hyperparathyroidism: a case report. Journal of endodontics, 29(4), 272–274. https://doi.org/10.1097/00004770-200304000-00011
Magalhães, D. P., Osterne, R. L., Alves, A. P., Santos, P. S., Lima, R. B., & Sousa, F. B. (2010). Multiple brown tumours of tertiary hyperparathyroidism in a renal transplant recipient: a case report. Medicina oral, patologia oral y cirugia bucal, 15(1), e10–e13. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19680181/
Martínez-Gavidia, E. M., Bagán, J. V., Milián-Masanet, M. A., Lloria de Miguel, E., & Pérez-Vallés, A. (2000). Highly aggressive brown tumour of the maxilla as first manifestation of primary hyperparathyroidism. International journal of oral and maxillofacial surgery, 29(6), 447–449. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11202328/
Michiwaki, Y., Michi, K., & Yamaguchi, A. (1996). Marked enlargement of the jaws in secondary hyperparathyroidism--a case report. International journal of oral and maxillofacial surgery, 25(1), 54–56. https://doi.org/10.1016/s0901-5027(96)80012-9
Khalekar, Y., Zope, A., Brahmankar, U., & Chaudhari, L. (2016). Hyperparathyroidism in dentistry: Issues and challenges!!. Indian journal of endocrinology and metabolism, 20(4), 581–582. https://doi.org/10.4103/2230-8210.183452
Padbury, A. D., Jr, Tözüm, T. F., Taba, M., Jr, Ealba, E. L., West, B. T., Burney, R. E., Gauger, P. G., Giannobile, W. V., & McCauley, L. K. (2006). The impact of primary hyperparathyroidism on the oral cavity. The Journal of clinical endocrinology and metabolism, 91(9), 3439–3445. https://doi.org/10.1210/jc.2005-2282
Parbatani, R., Tinsley, G. F., & Danford, M. H. (1998). Primary hyperparathyroidism presenting as a giant-cell epulis. Oral surgery, oral medicine, oral pathology, oral radiology, and endodontics, 85(3), 282–284. https://doi.org/10.1016/s1079-2104(98)90009-9
Prado, F. O., Rosales, A. C., Rodrigues, C. I., Coletta, R. D., & Lopes, M. A. (2006). Brown tumor of the mandible associated with secondary hyperparathyroidism: a case report and review of the literature. General dentistry, 54(5), 341–343.
Rai, S., Bhadada, S., Rattan, V., Bhansali, A., Rao, D., & Shah, V. (2012). Oro-mandibular manifestations of primary hyperparathyroidism. Indian Journal of Dental Research, 23(3), 384. https://doi.org/10.4103/0970-9290.102236
Sagliker, Y., Acharya, V., Ling, Z., Golea, O., Sabry, A., Eyupoglu, K., Ookalkar, D. S., Tapiawala, S., Durugkar, S., Khetan, P., Capusa, C., Univar, R., Yildiz, I., Cengiz, K., Bali, M., Ozkaynak, P. S., Sagliker, H. S., Paylar, N., Adam, S. M., Balal, M., … Kiralp, N. (2008). International study on Sagliker syndrome and uglifying human face appearance in severe and late secondary hyperparathyroidism in chronic kidney disease patients. Journal of renal nutrition : the official journal of the Council on Renal Nutrition of the National Kidney Foundation, 18(1), 114–117. https://doi.org/10.1053/j.jrn.2007.10.023
Scutellari, P. N., Orzincolo, C., Bedani, P. L., & Romano, C. (1996). Manifestazioni radiografiche dei denti e dei mascellari nell'insufficienza renale cronica [Radiographic manifestations in teeth and jaws in chronic kidney insufficiency]. La Radiologia medica, 92(4), 415–420. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9045243/
SILVERMAN, S., Jr, GORDAN, G., GRANT, T., STEINBACH, H., EISENBERG, E., & MANSON, R. (1962). The dental structures in primary hyperparathyroidism. Studies in forty-two consecutive patients. Oral surgery, oral medicine, and oral pathology, 15, 426–436. https://doi.org/10.1016/0030-4220(62)90375-4
Silverman, S., Jr, Ware, W. H., & Gillooly, C., Jr (1968). Dental aspects of hyperparathyroidism. Oral surgery, oral medicine, and oral pathology, 26(2), 184–189. https://doi.org/10.1016/0030-4220(68)90249-1
Sutbeyaz, Y., Yoruk, O., Bilen, H., & Gursan, N. (2009). Primary hyperparathyroidism presenting as a palatal and mandibular brown tumor. The Journal of craniofacial surgery, 20(6), 2101–2104. https://doi.org/10.1097/SCS.0b013e3181bec5f3
Ehsan, H., Azimi, S., Yosufi, A., & Yousufi, R. (2023). The Prevalence and Significance of Fissured Tongue in Kabul City Among Dental Patients. Clinical, cosmetic and investigational dentistry, 15, 21–29. https://doi.org/10.2147/CCIDE.S391498
چاپ شده
ارجاع به مقاله
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2025 هدایت الله احسان, ابوبکر یوسفی
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution 4.0 می باشد.
