په علي آباد تدریسي روغتون کې د DKA د پېښو تشریحي څیړنه: (د څیړنې ځای او وخت: کابل، ۱۴۰۲ – ۱۴۰۳ هـ. ل)

رحیم الله ستانکزی

doi:10.58342/ghalibMj.V.2.I.1.5

نویسندگان

رحیم الله ستانکزی کلینیک دیپارتمنت، طب پوهنڅي، بایزید روښان د لوړو زده کړو د مؤسسې‌، کابل، افغانستان https://orcid.org/0009-0005-9074-8905

DOI::

https://doi.org/10.58342/ghalibMj.V.2.I.1.5

کلمات کلیدی:

ډیابیټس, ډیابیټیک کیټو اسیدوزس, د سږو اذیما, انتان, قلبي انفارکشن

چکیده

شالید او موخې: ډیابیتیک کیتواسیدوزس په شکرې ناروغانو کې ډیر ګواښوونکې دی که پر وخت یې تشخیص او درملنه ونه شي نو د مړینې لامل ګرځي. DKA د ډیابیت یو شدید حالت دی چې په دې کې هایپرګلایسیمیا، د شریاني وینې PH راکښته او د وینې د کیټونونو غلظت لوړ وي. DKA په لمړی ډول شکرې ناروغۍ کې په هر (1000) ناروغانو کې په کال کې 8-5 پیښې منځته راځي.

د څیړنې اساسي هدف په علی آباد تدریسي روغتون کې د شکرې په ناروغانو کې د (DKA) د پېښو د (Frequency & Pattern) تعینول دي.

د څیړنې طریقه (میتودولوژي): دا څیړنه یوه تشریحي مطالعه ده چې د Retrospective Case Series په ډول ده، چې د علي آباد تدریسي روغتون د داخلې دیپارتمنت ته د 1402 هـ. ل کال د چنګاښ د میاشتې له 15 نیټې څخه د 1403 هـ. ل کال د چنګاښ د میاشتې تر 10 نیټې پورې 48s ناروغان په ډیابیتیک کیتواسیدوزس تثبیت شوي وه صورت ونیول.

پایلې/لاسته راوړنې: څرنګه چې د ډیابیټیک کیتواسیدوزس د 48 ناروغانو په دوسیو باندې څیړنه وشوه، ښځې نسبت نارینه وو ته زیاتې اخته وې. زیاتره تشدید کوونکې فکتورونه یې انتانات وه، دوهم ډول ډیابیټ ناروغان نسبت اول ډول ډیابیټ ناروغانو ته زیات اخته وه. او د مړینې لاملونه یې قلبي او دماغي انفارکشن اوARDS وه.

نتیجه ګیري (پایله اخیستنه): د ډیابټ د 555 ناروغانو له جملې څخه چې د یو کال په اوږدو کې بستر شوي دي د هغوی څخه یې 48 ناروغان چې د مجموعي سلنې %9 راځي پهDKA اخته وه.

بیوگرافی نویسنده

رحیم الله ستانکزی، کلینیک دیپارتمنت، طب پوهنڅي، بایزید روښان د لوړو زده کړو د مؤسسې‌، کابل، افغانستان

کلینیک دیپارتمنت، طب پوهنڅي، بایزید روښان د لوړو زده کړو د مؤسسې‌، کابل، افغانستان

مراجع

Dr. M Naim Hamdard, Diabetes Mellitus Nangarhar Medical Faculty, By Afghanistan Education (2009), Second Reprint(2014), Page (106 – 120)

Kent R.olson, CURRENT medical diagnosis and treatment, New York Chicago (MC GrawHill. LnaGE), edition 2024 Umesh masharani MBBS, MRCP (UK), associated (Diabetes mellitus and hypoglycemia chapter 29), page (1201 – 1236).

Boris Drazhin, sol Epstein ET all, oxford American hand book of Endocrinology and Diabetes first published 2011 UK version published 2009, chapter (112), page (651 – 654).

DAVIDSON’S (2016) Davidson’s essentials of MEDICINE (J.A. Innes (Ed); 2nd Ed) Elsevier Ltd.

Facu Kasper Hauser HARRISON’S principles of internal medicine New York, MC Graw Harrison 19th edition chapter (418) page (2418 – 2422).

Rajendra Chaudhary ET all diabetes prospective of clinical profile & outcome in tertiary care hospital scholar journal of applied medical science (sjams) ISSN 2320 – 6691 (online).

A Ranjan,s. Thakur et all clinical profile of DKA in adult in sub Himalayan region hospital based study international journal of basic and applied science ISSN 2277 – 2103 (online) 2019 6(2) pp 64 – 70 / Ranjan et all

Abdle Islam Mohamed Hamed Elfaki & Mohamed AHMED Agab adult diabetic ketoacidosis precipitating factor, diagnostic criteria and management strategies at Elobied hospital west of Sudan. Int, J. curr Res. Biosci plant Biol, august 2016 3(8), p (65 – 68).

TAO LE, FIRST AID for the USMLE step 2 (2022), chapter ENDOCRINOLOGY page (157 – 163).

Conrad Fischer MD, Master the Boards (2020) sixth Edition, chapter ENDOCRINOLOGY page (70 – 77).

https://www.pmc.ncbi.nlm.nih.gov

https://www.cdc.gov